PULMONER
REHABİLİTASYON İLE
NEFES
AL, HAREKET ET, YAŞADIĞINI FARK ET.
T.C. Sağlık Bakanlığı, Türk Toraks
Derneği ve GARD Türkiye (Kronik Havayolu Hastalıkları Önleme ve Kontrol
Programı) kapsamında her yıl Pulmoner Rehabilitasyon Haftası etkinlikleri
yapılmakta olup konuya ilişkin sağlık personelinin ve toplumumuzun
bilgilendirilmeleri, farkındalıklarının artırılması ve güncel gelişmelerin
paylaşılması amaçlanmaktadır.
Bu yıl 12-18 Mart 2018 tarihleri
arası Pulmoner Rehabilitasyon Haftası olarak
belirlenmiş olup bu çerçevesinde tüm yurtta GARD Türkiye, T.C. Sağlık Bakanlığı
ve Türk Toraks Derneği ile birlikte konu ile ilgili çeşitli etkinlikler
yapılması planlanmıştır.
Günümüzde kronik solunum hastalıklarının
tıbbi tedavisinin standart bir bileşeni olarak kabul edilen Pulmoner
Rehabilitasyon, kronik solunum hastalarının fiziksel ve psikolojik
durumlarını düzeltmeyi ve sağlığı iyileştirmeyi hedefleyen, hasta
değerlendirmesini takiben bireysel olarak belirlenen egzersiz eğitimi, davranış
değişikliği ve hasta eğitimi gibi yaklaşımları içeren kapsamlı
uygulamalar bütünüdür.
Pulmoner Rehabilitasyon kimlere
uygulanır?
Süregen nefes darlığı, günlük yaşam
aktivitelerinde kısıtlanma, yaşam kalitesinde azalma ve/veya egzersiz
kapasitesinde kısıtlılığı olan tüm solunum hastalarına pulmoner rehabilitasyon
uygulanabilmektedir. Pulmoner rehabilitasyon, her yaştaki solunum hastalarına
rehabilitasyon ünitelerinin özelliklerine bağlı olarak hastanede, ayaktan ya da
evde uygulanabilmektedir. KOAH (Kronik obstrüktif akciğer hastalığı) başta
olmak üzere astım, bronşektazi, interstisyel akciğer hastalıkları, kistik
fibrozis, göğüs duvarı hastalıkları, nöromusküler hastalıklar, akciğer nakli
öncesi ve sonrası, akciğer kanseri, obezite ilişkili tüm akciğer
hastalıklarında pulmoner rehabilitasyon programı başarı ile
uygulanabilmektedir.
Pulmoner Rehabilitasyonun amaçları
nelerdir?
- Hastalığa
bağlı gelişen nefes darlığı ve fonksiyonel yetersizliği ortadan
kaldırması,
- Hastalığın
ilerlemesini önlenme,
- Egzersiz
toleransının artırılması,
- Sağlık
durumunun iyileştirilmesi,
- Komplikasyonların
önlenmesi ve tedavisi,
- Hastalık
atak sayısının azaltılması ve atak şiddetinin hafifletilmesi,
- Yaşam
kalitesinin iyileştirilmesi,
- Hastaneye
başvuru sıklığı ve yatış süresinin azaltılması sonucunda sağlıkla
ilişkili harcamaların azaltılması,
- Sağ
kalımda artış sağlamasıdır.
Pulmoner rehabilitasyonun içeriği
nelerdir?
Pulmoner rehabilitasyonun en önemli ve
temel bileşen egzersiz eğitimidir. Bireyin gereksinimleri doğrultusunda diğer
bileşenler de (hasta ve ailesinin eğitimi, vücut kompozisyonunun
değerlendirilmesi gerekli olgularda beslenme desteği, psikososyal destek, nefes
darlığı ile baş edebilme yöntemleri, iş-uğraşı tedavisi, enerji koruma
yöntemleri vb.) pulmoner rehabilitasyon programlarında yer almaktadır.
Solunum hastalıklarında egzersiz neden
gereklidir?
Nefes darlığı olan kronik solunum
sorunlu hastalar pulmoner rehabilitasyon programları ile güvenli bir şekilde
egzersiz yapabilirler. Kronik akciğer hastalarında nefes darlığı ve/veya
yorgunluğun neden olduğu günlük yaşamdaki hareketsizlik; kemik ve kas
içeriğinin, kalp ve akciğer fonksiyonlarının, hareket yeteneğinin gittikçe azalmasına
neden olur. Egzersiz ile kas kuvveti artar, kas dayanıklılığı artarak daha uzun
mesafeler yürünebilir, kas ve eklemler daha iyi hareket eder, gevşemeyi sağlar,
daha güçlü ve enerjik hissedilir, kalbin çalışması iyileşir, nefes darlığı
azalır.
Pulmoner rehabilitasyon programının
süresi ne olmalıdır?
Pulmoner Rehabilitasyon programı en az 8
hafta (toplam 24 seans) süre ile uygulanmalıdır. Egzersiz eğitimi
bırakıldığında kazanımlar kaybedildiği için egzersiz alışkanlığının devam
ettirilmesi gerekmektedir.
Sonuç olarak, kronik akciğer
hastalığından dolayı nefes darlığı, çabuk yorulma ve güçsüzlük hissediyorsanız,
günlük aktivitelerinizi yapmakta güçlük çekiyorsanız değerlendirme için Göğüs
Hastalıkları Uzmanına başvurduktan sonra pulmoner rehabilitasyon programlarından
yararlanmalısınız.